Azbest w odpadach motoryzacyjnych. Współczesne metody recyklingu odpadów azbestowych z sektora motoryzacyjnego

Asbestos in automotive waste. Contemporary recycling methods of waste from automotive industry

  • Marta Wójcik
Keywords: asbestos, recycling, automotive industry, waste, ecology, ecological safety

Abstract

Increasing requirements concerning the environmental protection and waste management result in the development both new and effective recycling methods of various fractions of waste. From the technical and natural sciences point of view, the utilization of hazardous waste is essential. The inappropriate utilization of hazardous waste causes the environmental degradation.  Particularly harmful waste is asbestos using not so long ago in many sectors of economy, including automotive industry. Despite of the ban of production  and exploitation of asbestos, waste containing asbestos minerals are still in the environment. The necessity of the utilization of asbestos waste leads to the development of high-efficiency recycling methods with the application of different technologies. This paper shows the current state of knowledge concerning the asbestos waste with particular reference to the automotive industry. The recycling methods of asbestos used both in laboratory and industrial scale are also presented.

Rosnące wymagania w zakresie ochrony środowiska i gospodarki odpadami skutkują koniecznością poszukiwania nowych, a zarazem efektywnych, metod recyklingu różnych frakcji odpadów. Z punktu widzenia nauk technicznych i przyrodniczych niezwykle istotna jest utylizacja odpadów niebezpiecznych, które – niewłaściwie zagospodarowane – prowadzą do degradacji środowiska. Szczególnie niebezpiecznym odpadem jest azbest, stosowany do niedawna w wielu sektorach gospodarki, w tym również w przemyśle motoryzacyjnym. Pomimo wprowadzonego w wielu krajach zakazu produkcji i użytkowania, odpady zawierające minerały azbestowe są nadal obecne w środowisku. Potrzeba utylizacji odpadów azbestowych doprowadziła do rozwoju badań nad opracowaniem wysokoefektywnych metod recyklingu, opartych na zastosowaniu różnych technologii. W artykule zaprezentowano obecny stan wiedzy dotyczący odpadów zawierających azbest, ze szczególnym uwzględnieniem przemysłu motoryzacyjnego. Przedstawiono również sposoby recyklingu azbestu, stosowane zarówno w skali przemysłowej, jak i testowane w warunkach laboratoryjnych.

References

1. Babula M., Pietruszczak D., Wybrane aspekty ekologicznych pojazdów samochodowych, „Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe” 2017, nr 6.
2. Bajorek R., Parosa R., Technologia mikrofalowa – nowatorski sposób utylizacji azbestu, Dom Wydawniczy Medium, Warszawa 2009.
3. Bernardo E., Scarinci G., Edme E., Michon U., Planty N., Fast-Sintered gehlenite glass-ceramics from plasma-vitrified municipal solid waste incinerator fly ashes, “Journal of the American Ceramic Society” 2009, Vol. 92 (2).
4. Caban J., Sopoćko M., Ignaciuk P., Eco-driving, przegląd stanu zagadnienia, „Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe” 2017, nr 6.
5. Colangelo F., Cioffi R., Lavorgna M., Verdolotti L., Stefano L. de, Treatment and recycling of asbestos-cement containing waste, “Journal of Hazardous Materials” 2011, Vol. 195.
6. Debailleul G., Process for the treatment of waste containing asbestos, Patent USA nr 6391271.
7. Doliński A., Wojciechowski A., Pietrzak K., Dolińska K., Wołosiak M., Odzysk materiałowy w recyklingu wielomateriałowych części pojazdów samochodowych jako etap wdrażania gospodarki zamkniętego obiegu, „Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe” 2016, nr 12.
8. Dyczek J., Azbest i materiały zawierające azbest. Ocena ryzyka emisji włókien azbestu, [w:] tenże (red.), Bezpieczne postępowanie z azbestem i materiałami zawierającymi azbest, Wydawnictwo Naukowe „Akapit”, Kraków 2007.
9. Dyr T., Osuch M., Szanse i zagrożenia dla rozwoju przedsiębiorstw PKS, „Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe” 2007, nr 1–2.
10. Foltyn M., Azbest – kłopotliwa spuścizna, „Bezpieczeństwo Pracy” 2007, nr 4.
11. Frank A. L., Joshi T. K., The global spread of asbestos, “Annals of Global Health” 2014, No. 4 (80).
12. Gibbons W., The Exploitation and Environmental Legacy of Amphibole Asbestos: A Late 20th Century Overview, “Environmental Geochemistry and Health” 1998, No. 20.
13. Gomez E., Rani D. A., Cheeseman C. R., Deegan D., Wise M., Boccaccini A. R., Thermal plasma technology for the treatment of wastes: a critical review, “Journal of Hazardous Materials” 2009, Vol. 161 (2).
14. Gronow J. R., The dissolution of asbestos fibers in water, “Clay Minerals” 1987, No. 1 (22).
15. http://asbestosglobal.org/asbestos-in-cars/ (dostęp: 12.03.2018).
16. http://biznes.onet.pl/wiadomości/swiat/azbest-wciąż-popularny/w6w20 (dostęp: 12.03.2018).
17. http://moto.pl/MotoPL/1,88389,12316088,Chinskie_samochody_z_azbestu.html (dostęp: 12.03.2018).
18. http://www.gospodarkamorska.pl/Porty,Transport/-statki-pzm-wolne-od-azbestu.html (dostęp: 12.03.2018).
19. http://www.magazynvip.pl/organiczne-klocki-hamulcowe-wady-zalety/ (dostęp: 12.03.2018).
20. http://mycarquest.com/2017/01/asbestos-in-older-cars-how-to-protect-yourself.html (dostęp: 12.03.2018).
21. http://www.rmf24.pl/fakty/swiat/news-japonia-azbest-w-samochodach-toyoty,nId,90477 (dostęp: 12.03.2018).
22. http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/japonia-w-poltora-miliona-aut-uzyto-azbestu (dostęp: 12.03.2018).
23. https://portalkomunalny.pl/historia-azbestu-od-euforii-zakazu-314159/2/ (dostęp: 12.03.2018).
24. Inaba T., Iwao T., Treatment of waste by dc arc discharge plasma, “IEE Transactions on Dielectrics and Industrial Insulation” 2000, Vol. 10 (5).
25. Iwaszko J., Zawada A., Lubas M., Influence of high-energy milling on structure and microstructure of asbestos-cement materials, “Journal of Molecular Structure” 2018, No. 1155.
26. Jawecki B., Program usuwania azbestu na szczeblu lokalnym – propozycja wytycznych. Część 1, „Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich” 2008, nr 9.
27. Kowalczyk A., Kozłowska E., Pacian J., Narażenie zawodowe i środowiskowe na azbest w świetle obowiązujących aktów prawnych, „Journal of Education, Health and Sport” 2015, No. 5 (9).
28. Lee R., Strohmeier B., Bunker K., Order D. van: Naturally occurring asbestos – A recurring public policy challenge, “Journal of Hazardous Materials” 2008, No. 153.
29. Linert S., Utylizacja azbestu w technologii MTT – w aspekcie badań i analiz laboratoryjnych, Włocławek 2008.
30. Martin J., Beauparlant M., Sauvěn S., Espěrance G., Effect of accelerating voltage on beam damage of asbestos fibers in the transmission electron microscope (TEM), “Micron” 2017, Vol. 96.
31. Mazur P., Mikuła J., Kowalski J. S., Odporność na Korozję Geopolimeru na Bazie Popiołu Lotnego, „Archives of Foundary Engineering” 2013, No. 15 (1).
32. Pawełczyk A., Bożek F., Grabas K., Chęcmanowski J., Chemical elimination of the harmful properties of asbestos from military facilities, “Waste Management” 2017, Vol. 61.
33. Pawluk K., Nowe metody unieszkodliwiania odpadów budowlanych zawierających azbest, „Przegląd Naukowy – Inżynieria i Kształtowanie Środowiska” 2010, nr 3 (49).
34. Spasiano D., Pirozzi F., Treatments of asbestos containing wastes, “Journal of Enviornmental Management” 2017, No. 204.
35. Tu X., Yu L., Yan J., Cen K., Chěron B. G., Plasma vitrification of air pollution control residues from municipal solid-waste incineration, “IEEE Transactions on Plasma Science” 2010, Vol. 38 (12).
36. Urbaniak W., Staniszewski B., Azbest – problem ciągle aktualny, „Recykling” 2005, nr 3.
37. Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest: Dz. U. 1997, Nr 101, poz. 628.
38. Więcek E., Azbest – narażenie i skutki zdrowotne, „Bezpieczeństwo Pracy” 2004, nr 2.
39. Wójcik M., Technologie recyklingu filtrów cząstek stałych (DPF) z wyeksploatowanych autobusów z silnikiem wysokoprężnym, „Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe” 2017, nr 10.
40. Zaremba T., Kusiorowski R., Możliwości wykorzystania eternitu w przemyśle ceramicznym, „Materiały Ceramiczne” 2011, nr 63 (2).
Published
2018-04-26
Section
Bezpieczeństwo i Ekologia/Safety and Ecology